Forex, bir ülkenin para birimi ile başka bir ülkenin para birimi arasındaki değişim oranından faydalanılarak, döviz ticaretinin yapıldığı uluslararası piyasaların tamamını ifade eder. Forex piyasası yatırımcılarına kaldıraçlı işlem yapma imkânı sunan dünyanın en büyük pazarlarından biridir.
Foreign Exchange kelimelerinin kısaltılmışı olan Forex ya da FX; kelime anlamı olarak döviz takası demektir. Finansal anlamda ise Forex piyasası, “Bir ülkenin para birimi ile başka bir ülkenin para biriminin değiş tokuş edildiği piyasa anlamına gelmektedir. Yani, bir dövizin başka bir döviz ile değerlendiği ve döviz ticaretinin yapıldığı uluslararası piyasaların tamamını ifade etmek için Forex tanımını kullanabilirsiniz.
Forex Piyasasının Büyüklüğü
Dünyanın en büyük piyasası olan Forex piyasasının günlük işlem hacmi, üç yılda bir yayınlanan BIS (Bank for International Settlement) raporuna göre günlük olarak yaklaşık 5,3 trilyon dolardır. Bu işlemlerin 1,5 trilyon doları bireysel yatırımcılar tarafından gerçekleştirilir. Yatırımcılar bu işlemleri yaparken işlem yaptıkları dövizlerin ülkelerinin bir birlerine göre performanslarını değerlendirirler. Dünyanın en büyük borsası olan NYMEX’in günlük işlem hacminin yaklaşık olarak 22,5 milyar dolar olduğunu göz önüne alırsanız Forex piyasasının büyüklüğü konusunda fikriniz olabilir.
Forex’te sadece döviz işlemleri mi yapılır?
Kelime anlamı olarak forex döviz takası anlamına gelse de bu piyasa da döviz yani farklı ülkelerin para birimleri yanında altın, gümüş, petrol, kahve, buğday gibi yüzlerce üründe işlem yapılmaktadır.
Forex piyasasında sadece döviz ticareti yapılmaz. Bu piyasada altın, gümüş, petrol gibi emtiaların yanında CFD olarak tanımlanan vadeli kontratların ticaretini de yapabilirsiniz.
Forex’te işlem nasıl yapılır?
Forex piyasasında işlem yapmak için, istediğiniz bir aracı kurumdan hesap açabilir ve ardından yatırdığınız teminatla internetin olduğu her yerde, bilgisayar, tablet ya da cep telefonunuzdan işlem yapabilirsiniz.
Küresel piyasalarda, emtia fiyatlarında ve paritelerde yaşanan hareketlilik hem riski hem de getirisi yüksek olan bu piyasanın cazibesini de git gide artırmaktadır.
Forex’in diğer piyasalardan farkı nedir?
Forex piyasasının borsa gibi piyasalardan en büyük farkı, çift yönlü işlem yapılabilmesidir. Örneğin; borsada yatırımcının kâr elde edebilmesi için önce o üründe alım işlemi yapması gerekir. Forex’te ise, teminatınızla istediğiniz üründe hem alım hem de satım işlemi yapabilirsiniz.
Forex’in Çalışma Saatleri
Forex piyasası diğer piyasalarda olduğu gibi tek bir merkeze bağlı değildir, yani tezgâh üstü bir piyasadır. Pazar gecesi 00:00’da açılır ve Cuma gecesi 00:00’da kapanır, hafta içi 5/24 açıktır.
5 gün 24 saat açık olan Forex piyasası için tek bir işlem merkezi yoktur ve bu özelliği ile tezgah üstü bir piyasadır (OTC) . Dünyanın her yerinden yapılan işlemler Londra, New York Tokyo gibi finans merkezlerinde karşılık bulabilir. Merkez bankaları, ticari bankalar, kurumsal yatırımcılar, hedge fonlar, sigorta şirketleri, uluslararası kurumlar ve bireysel yatırımcıların işlemleri Forex piyasasını dünyanın en likit piyasası yapmaktadır.
Yüksek işlem hacmi ve likidite özelliği nedeniyle Forex piyasasında komisyon ödemeden düşük maliyetlerle işlem yaparsınız. 90’lı yılların başından beri elektronik iletişim ağlarıyla ve yoğun teknolojik altyapıyla bütün yatırımcılar günün her saatinde hesaplarına online olarak erişip portföylerini diledikleri gibi yönetebilirler.
Forex’te Kaldıraç Oranları
Para birimleri arasındaki yoğun değişkenlik döviz piyasalarını yatırımcılar için karlı alanlara dönüştürmüştür. Kaldıraç faktörü ve çift yönlü işlem yapılabilmesi özelliği ile Forex piyasası hem bireysel hem de kurumsal yatırımcılara önemli avantajlar sunmaktadır.
Forex’i döviz bozma işleminden ileriye götüren ‘kaldıraç oranı’dır. Kaldıraç oranı, piyasada işlem yapan yatırımcıya teminatının belli bir oran kadar fazlasıyla işlem yapma avantajı sağlar. Bu oran her ülkede farklıdır. Türkiye’de ise bu oran, teminat tutarı ve paritelere göre değişiklik göstermektedir.
Kaldıraç oranını örnekle açıklarsak, 1000 USD tutarında pozisyon açtığınızı ve 1:10 oranında kaldıraç kullandığınızı varsayalım. Bu durumda aslında 10.000 USD büyüklüğünde işlem hacmi yaratmış oluyorsunuz. Dolayısıyla kazancınız ve kaybınız sizden daha düşük oranda kaldıraç kullanan yatırımcıya göre daha fazla oluyor.
Forex Piyasaları Güvenilir midir?
Forex piyasası her ülkenin kendi yasal denetimine tabidir, ülkemizde ise Sermaye Piyasası Kurulu (SPK) tarafından denetlenmektedir. Sermaye Piyasası Kurulu, kaldıraçlı alım satım yani forex işlemi sunan kuruluşlara lisans koşulu getirmiştir, lisansı olmayan kuruluş Türkiye’de forex işlemleri sunamaz.
Forex piyasası, Türkiye’de Sermaye Piyasası Kurulu’na tabidir ve aracı kurumlara lisans zorunluluğu getirilmiştir, yani lisansı olmayan şirket bu faaliyeti yürütemez. Yatırdığınız teminatlar da aracı kurum üzerinden Takasbank’ta tutulmaktadır.
Bu nedenle yatırımcının işlem yapacağı aracı kurumu seçerken lisanslı olmasına dikkat etmesi gerekir. Ülkemizdeki lisanslı kurumlara Sermaye Piyasası Kurulu’nun resmi sitesi olan http://www.spk.gov.tr‘den ulaşabilirsiniz.
Forex Piyasalarında Nasıl Tecrübe Kazanılır?
Forex, avantajları çok fazla olan cazip bir piyasadır, ancak forex’te yeniyseniz kayıplar yaşamadan tecrübe edinmeniz de mümkün. Bunun için dilediğiniz bir aracı kurumdan ücretsiz deneme hesabı (demo hesap) açabilirsiniz. Deneme hesabında sanal bakiye bulunur, ancak ürünlerin fiyatları gerçektir ve burada bir süre alım satım işlemi yaparak tecrübe edinebilirsiniz.
Demo hesap, yatırımcının piyasayı tanıması için oldukça faydalıdır, riskleri ve kazançları net görebilmenizi sağlar.
